تفکر نقادانه چیست ؟
راهنمای تفکر انتقادی (پرسیدن سوال های به جا)
نویسنده اصلی این کتاب ، نیل براون یک کره ای الاصل آمریکایی تبار محسوب می شود که سال هاست تفکر انتقادی را در دانشگاه های آمریکا تدریس می کند.
این کتاب جزو آثار کلاسیک آمریکا به شمار می رود. تفکر انتقادی نیز به عنوان یک مبحث میان رشته ای در دانشگاه های مختلف جهان تدریس می شود. رویکرد نویسنده در تفکر نقادانه پرسیدن سوال است، به این ترتیب که نویسنده کتاب ۱۱ سوال را برای سنجش صحت و سقم یک استدلال مطرح می کند.
مخاطب کتاب نیز با پرسیدن نوبتی این سوالات می تواند صحت یک استدلال را سنجش کند. هر یک از سوالات در قالب یک فصل جداگانه شرح داده شده اند و در فصل پایانی کتاب نیز استدلالی آورده شده و بر اساس این ۱۱ سوال سنجش شده است.
سوالات تفکر نقادانه با تشخیص ادعای استدلال آغاز می شود و به ترتیب تشخیص فرض های نویسنده، تشخیص شواهد و قرائنی که نویسنده آورده است و … پیش می رود.
تفکر انتقادی از ترکیب پنج فرایند زیر تشکیل شده است:
۱- تفکر فعالانه: استفاده فعالانه از هوش، اطلاعات و تواناییها به منظور مواجهه موثر با موقعیتهای زندگی.
۲- وارسی موقعیتها توسط پرسشهای اکتشافی: یکی از جنبههای مهم تفکر نقاد، وارسی موقعیتها به وسیله سوالات مختلف است. در واقع توانایی طرح سوالات مناسب از جمله سوالات مربوط به اطلاعات، کاربرد، تجزیه و تحلیل، ترکیب و ارزشیابی، یکی از قویترین ابزارهای تفکر است.
۳- مستقلانه اندیشیدن: عبارت است از ادغام نظر خود در ساختارهای اجتماعی بدون فدا کردن استقلال یا خودمختاری شخص.
۴- نگاه کردن به موقعیت از زوایای گوناگون: در این قسمت موضوع مطرح شده از دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار میگیرد.
۵- ارائه نظرات و ایدهها به روشی سازمان یافته و به دور از قضاوت و سایر موانع ارتباطی موثر، بخش دیگری از تفکر نقادانه را تشکیل میدهند.
ام. نیل براون استیوارت ام کیلی
فیلسوفانی مانند سقراط، افلاطون و ارسطو تفکر انتقادی را توانایی سؤال کردن، آزمودن و تفکر دربارهٔ اندیشهها و ارزشها میدانستند.
5 نکته برای توسعه مهارت های تفکر انتقادی
ادوارد گلاسر که یکی از پدیدآورندگان پرکاربردترین آزمون سنجش تفکر انتقادی است، با وام گرفتن از نظریهٔ دیویی، تفکر انتقادی را اینگونه تعریف میکند: نگرش تمایل به بررسی متفکرانهٔ مسائل و موضوعاتی که در حیطهٔ تجربهٔ فرد قرار میگیرند. دانستن روشهای جستوجو و استدلال منطقی مهارتهایی برای اجرای روشهای مذکور. تفکر انتقادی مستلزم تلاشی مداوم برای بررسی هر باور یا شکل مفروضی از دانش در پرتوی شواهد پشتیبان و نتایج بعدی آن است.
شش کلاه تفکر
پرورش مهارتهای فکری ، پایه ای ترین مهارتی است که ما در عصر حاضر به آن نیاز داریم. در این دوره به شش کلاه تفکر می پردازیم که یکی از مهارت های فکری است.
با استفاده از مباحث این دوره آموزشی انتظار داریم:
- کاهش زمان در جلسات و گفتگوها را شاهد باشیم.
- افزایش بهره وری در جلسات فکری را به شکل کاربری مشاهده کنیم.
- روشی اجرایی برای انجام بحث های بدون تنش و سازنده بین اعضای تیم داشته باشیم.
- برای رسیدن به نتیجه و خروجی برای عمل از جلسه های گفتگو روشی عملی و آزموده شده را بشناسیم.
مهارتهای زیربنای تفکر انتقادی
ادوارد گلاسر، مجموعهای از مهارتهای زیربنای تفکر انتقادی را چنین برمیشمارد:
- بازشناسی مسائل
- پیدا کردن وسیلههایی کاربردی برای مواجهه با آن مسائل
- جمعآوری و دستهبندی اطلاعات مرتبط
- بازشناسی فرضها و ارزشهای بیاننشده
- فهم و استفادهٔ دقیق، واضح و تفکیکشده از زبان
- تفسیر دادهها
- سنجش شواهد و ارزشیابی گزارهها
- بازشناسی روابط منطقی موجود بین گزارهها
- استخراج نتایج تضمینی و تعمیم آنها
- آزمودن تعمیمها و نتایجی که فرد به آن دست یافتهاست
- بازسازی الگوی باورهای فرد بر پایهٔ تجارب گستردهتر
- ارائهٔ قضاوتهای دقیق دربارهٔ کیفیتها و چیزهای خاص در زندگی روزمره
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
مدیریت مالی در شرایط بحرانی
بهره وری چیست و چطور بهره وری را افزایش دهیم؟
چطور در دام کلاهبرداری های جدید نیفتیم
در شرایط خاص فعلی، شرایط برای کلاهبرداری بسیار مهیا است!
در این مطلب و وبینار، روشهای کلاهبرداری و راههای تشخیص آن را با هم مرور میکنیم.
کاربردها و ابزارهای هوش مصنوعی
هوش مصنوعی این روزها جنبه های مختلف زندگی شخصی و حرفه ای همه ما را تحت تاثیر قرار داده است در این صفحه به مطالب و منابع مفیدی برای استفاده از هوش مصنوعی پرداخته ایم .
تحلیل هزینه – فایده چیست ؟
تحلیل هزینه – فایده روشی نظام مند برای تخمین زدن نقاط قوت و ضعف گزینه های مختلف و انتخاب و تصمیم گیری بین آنها باشد .
ناهماهنگی شناختی چیست؟ راههای کاهش ناهماهنگی شناختی
ناهماهنگی شناختی (تعارض شناختی) برای توصیف ناراحتی ذهنی استفاده میشود که ناشی از داشتن دو اعتقاد، ارزش یا نگرش متضاد با اعمال و واقعیت های بیرونی استفاده می شود. ناهماهنگی شناختی باعث ایجاد حس رنجش روحی درونی می شود ، تصمیم گیری های ما را ضعیف و بهره وری مان را در زندگی شخصی و حرفه ای کم می کند .
دیدگاهتان را بنویسید