کسب‌وکار خانگی – ۲۰ ایده اجرایی برای راه‌اندازی

کسب‌وکار خانگی ، نیاز امروز اقتصاد ماست و در این مطلب می‌خواهیم ۲۰ ایده برای راه‌اندازی این نوع بیزینس را با هم بررسی کنیم. اما فعلاً این داستان را بخوانید:

اکرم خانم ترشی‌های خوشمزه‌ای درست می‌کند. یکبار یک ظرف برایمان آورد ولی دفعات بعدی، از لبنیاتی حسن آقا که سر خیابان است، ترشی‌هایش را خریدیم!

از وقتی همسرش از دنیا رفته، خودش را با همین کارها سرگرم می‌کند. مگر بد است؟ تازه یک پولی هم در می‌آورد و کمک خرجش است.

رضا، پسر طبقه بالایی‌مان، تازه درسش تمام شده و همیشه در خانه است. اوایل می‌گفتند بی‌عرضه است و در خانه مانده! بعدها گفتند که زرنگ بوده و توانسته در خانه، کار کند و پول در بیاورد.

رضا، طراح سایت است و با چند شرکت نرم‌افزاری، همکاری می‌کند.

اکرم خانم و رضا، شاید اسمش را ندانند، ولی هر کدامشان یک کسب‌وکار خانگی ایجاد کرده‌اند و مشغول درآمدزایی هستند.

راستی این کسب‌وکار خانگی اصلاً یعنی چه؟

خیلی از محصولات، باید در کارخانه یا کارگاه‌های صنعتی تولید شوند. مثل تولید رنگ‌های صنعتی. یا خودروسازی که نیازمند دستگاه‌های بزرگی است.

اما خیلی از محصولات و خدمات را می‌توان در واحدهای مسکونی و منازل هم تولید و ارائه کرد. مثل فعالیت‌های مرتبط به صنایع دستی، پرورش گیاهان، تولید مواد غذایی، فعالیت‌های آموزشی و فرهنگی، خدمات دیجیتالی و …

پس اجازه بدهید تعریف ساده خودمان را داشته باشیم:

به کسب‌وکارهای تولیدی یا خدماتی که در محیط خانه انجام می‌شود، کسب‌وکار خانگی می‌گویند.

بعد از انقلاب صنعتی، تصور غالب این بود که باید کارها را در کارخانه‌ها انجام داد و خانه، فقط برای استراحت و بودن با خانواده است.

اما مسائلی مانند وضعیت بد اقتصادی، رکود، گران‌شدن انرژی و یا آنچه در حال تجربه‌اش هستیم – همه‌گیری ویروس کرونا – باعث شد که توجه به کسب‌وکارهای خانگی، بیشتر شود و خیلی‌ها علاقمند راه‌اندازی این نوع کسب‌وکار باشند.

کسب‌وکار خانگی یا خانوادگی؟

کسب‌وکار خانگی با خانوادگی فرق دارد. کسب‌وکار خانوادگی، محدود به خانه نیست و می‌تواند در یک کارخانه خیلی بزرگ هم انجام شود.

ولی در کسب‌وکار خانگی، ممکن است اعضای خانواده هم مشارکت داشته باشند، ولی مهم، انجام دادن آن در خانه است.

تمرکز ما در این مطلب، کسب‌وکار خانگی است؛ یعنی تولید یا خدمتی که در محل سکونت شما قابل انجام است.

شاید شما هم علاقمند باشید تا یک کسب‌وکار خانگی برای خودتان ایجاد کنید. بنابراین در این سری از مطالب، ایده‌هایی را با هم مرور می‌کنیم که می‌تواند باعث ایجاد یک کسب‌وکار خانگی برای شما شود:

۱- تولید صنایع دستی

خانم‌های ایرانی اکثراً هنرمندند. ولی شاید یادشان برود که هنرشان، چقدر ارزشمند است. شاید چون دور و برشان پر از چیزهای هنری است. یکی از این هنرها، کارهای دستی و یا صنایع دستی است.

بافتن چیزهای مختلف (از شال و کلاه تا قالی) ، دوختن لباس‌های محلی ، ساخت عروسک‌های پارچه‌ای، ملیله دوزی، منجوق دوزی، گلدوزی و … کارهای ارزشمندی است که طرفدارهای خودش را دارد.

اگر شما هم از این هنرها در خودتان دارید، به شما تبریک می‌گوییم!

۲- آموزش

بعد از شیوع کرونا، اولین جاهایی که تعطیل شدند، مدارس و دانشگاه‌ها بودند. پس نیاز به آموزش چه می‌شود؟ راستش شما باید زحمتش را بکشید!

در مورد آموزش، برداشت اولیه، دروس مدرسه و دانشگاه است. بنابراین شاید خیلی‌ها چون مدرک مرتبط با آموزش این حوزه‌ها را ندارند، نخواهند وارد این بخش شوند. ولی موضوع چیز دیگری است!

در مورد دروس مدرسه و دانشگاه، لازم نیست شما حتماً معلم مدرسه و یا استاد دانشگاه باشید. اگر بتوانید مطلبی را به سادگی به دیگران آموزش دهید، کافی است.

یکی از مراجعین من که دانشجوی سال دوم دانشگاه است، به دنبال ایده‌ای برای کار بود. وقتی به او ایده تدریس خصوصی دروس دبیرستان را گفتم، خیلی استقبال کرد.

اما غیر از آموزش دروس مدرسه، موارد خیلی زیادی هم هستند که شما می‌توانید آموزش دهید.

مثل آموزش آشپزی، عکاسی، مهارت‌های زندگی، مهارت‌های فردی، آموزش کار با یک نرم‌افزار خاص و …

آدم‌ها همیشه دوست دارند پیشرفت کنند و راه پیشرفت، از آموزش می‌گذرد. بنابراین صنعت آموزش، همیشه طرفدار دارد و می‌توانید از این فرصت برای درآمدزایی استفاده کرد.

پیشنهاد مهم:

قبل از شروع کار آموزش، حتماً دوره «استاد آنلاین» را ببینید تا دچار مشکل نشوید.

۳- نویسندگی

اگر شما دست به قلم هستید، باید به شما تبریک گفت. فرصت‌های زیادی پیش روی شماست.

می‌توانید کتاب خودتان را بنویسید. اگر خوب کار کنید، کم‌کم شناخته می‌شوید و از فروش کتاب‌هایتان درآمد خواهید داشت.

چه کسی این روزها کتاب می‌خواند؟ خیلی‌ها! این چه سوالی است؟! لطفاً زبانتان را گاز بگیرید!

مخصوصاً بعد از کرونا، طرفدارهای کتاب، بیشتر هم شده‌اند.

با چه موضوعی بنویسم؟ این سوال مهم و بزرگی است و می‌تواند شامل عناوین زیادی شود. زندگینامه و خاطرات، شعر، تحقیق، داستان، فیلمنامه، آموزش و …

چطور شروع کنم؟ کلاس‌های زیادی برای آموزش نویسندگی ایجاد شده‌اند. در اینترنت هم مطالب زیادی در مورد روش‌های نوشتن کتاب هست. نگران نباشید. کتاب نوشتن هم راه دارد!

۴- تولید محتوای نوشتاری

اگر اهل نوشتن هستید، ولی نمی‌خواهید کتاب بنویسید، می‌توانید از این توانایی‌تان برای تولید محتواهای متنی استفاده کنید. این محتواها به درد سایت‌ها و مجلات مختلف می‌خورد.

سایت‌های اینترنتی و نشریات معتبر و خوب، برای اینکه طرفدار بیشتری داشته‌باشند، باید مطالب دست اول بنویسند. بنابراین اگر مطالب شما باب میل مخاطب آنها باشد، حاضرند پول خوبی برای نوشته‌های شما بپردازند.

۵- ترجمه

خیلی از افرادی که در دانشگاه، رشته زبان انگلیسی خوانده‌اند، دنبال کار می‌گردند و خیلی از سایت‌ها و نشریات معتبر هم دنبال مطلبی خوب برای انتشار!

فکر نمی‌کنید چیزی این وسط گم شده؟! بله. درسته. ارتباط مترجم‌ها و زبان‌خوانده‌ها با سایت‌ها و نشریات.

اگر زبان‌تان خوب است و می‌توانید متون انگلیسی را به‌صورت روان ترجمه کنید، یک فرصت ارزشمند دارید. قدرش را بدانید و برای کسب درآمد از آن، اقدام کنید.

۶- خدمات مربوط به تایپ و صفحه‌آرایی

اگر از جلوی دانشگاه‌ها رد شده باشید، دفاتر فنی‌ای را می‌بینید که یکی از خدماتشان تایپ است. اگر در خانه کامپیوتر دارید و توان تایپ با نرم‌افزار word ، یعنی یک فرصت عالی برای شما. اگر خوب کار کنید، حتی می‌توانید کسب‌وکارتان را گسترش دهید و خودتان کار را بگیرید و به افراد دیگری واگذار کنید.

صفحه‌آرایی یک کار تخصصی‌تر است که معمولاً با نرم‌افزار InDesign انجام می‌شود و ناشرها یا نویسندگان کتاب، مشتری شما خواهند بود.

می‌توانید این مهارت را یاد بگیرید و از خانه، کسب درآمد کنید.

۷- عکاسی

اگر یک دوربین نیمه‌حرفه‌ای دارید، می‌توانید به‌عنوان یک شغل خانگی به عکاسی هم فکر کنید. لازم نیست که حتماً آتلیه عکاسی و یا تجهیزات گران قیمتی داشته باشید. می‌توانید مخاطب خودتان را تعریف کنید. مثلاً عکاسی از بچه‌ها، حیوانات خانگی، مهمانی‌ها و مراسم‌های کوچک، عکاسی از خانم‌های باردار، عکاسی از پرسنل شرکت‌ها و …

یک نوع دیگر هم این است که با کمی خلاقیت و آموزش، فضایی را برای عکاسی صنعتی در خانه‌تان ایجاد کنید و از محصولاتی که دیگران تولید می‌کنند، عکس بگیرید.

یک ایده بکر هم مربوط می‌شود به استارتاپ‌هایی که این روزها اسمشان را زیاد می‌شنویم. شاید آنها هم نیاز به عکاسی داشته باشند. مثلاً سایتی که کارش فروش ملک است، نیاز دارد که تصاویر خوبی از خانه‌هایش در سایت بگذارد.

فروشگاه‌های صنایع دستی هم همینطور. اگر یک رستوران، عکس‌های خوبی از غذاهایش منتشر کند، قطعاً سفارشات بیشتری خواهد داشت. موافق هستید؟

۸- خیاطی

از زمان آدم و حوا، نیاز به خیاطی و دوخت لباس، احساس می‌شد! و در این زمانه، اگر از خیاطی سررشته دارید، می‌توانید نوع مشتریان‌تان را خودتان انتخاب کنید: کت‌وشلوار مردانه، لباس رسمی زنانه، لباس شب و مجلسی، ترمیم لباس‌ها، دوخت لباس بچه‌گانه و …

برای مشتری‌ها هم می‌توانید از همسایه کناری شروع کنید و حتی کارهایتان را به دورترین شهرها هم ارسال کنید.

۹- فعالیت‌های مرتبط با خوردنی‌های خاص

اگر از ایده درست‌کردن ترشی، مربا، لواشک و … بگذریم، می‌توانید کارهای خلاقانه و خاصی در این زمینه انجام دهید.

مثلاً این روزها خیلی‌ها تمایل ندارند از کیک‌های آماده کارخانه‌ها به بچه‌هایشان بدهند. حوصله درست‌کردن کیک و شیرینی هم ندارند. تبریک می‌گویم، یک فرصت خوب منتظر شماست!

می‌توانید با تهیه کیک و شیرینی خانگی، جماعتی را خوشحال کنید!

و یا افراد زیادی رژیم‌های غذایی خاصی دارند که درست کردن غذاهایشان حوصله و وقت می‌خواهد. و چون این روزها حوصله و وقت، کالای گرانبهایی است، شما می‌توانید با صرف حوصله، وقت و مهارت خودتان، به آنها کمک کنید و پول در بیاورید.

۱۰- طراحی و راه‌اندازی سایت

شاید بگویید ما کجا و طراحی سایت کجا. اما عجله نکنید؛ چرا که من می‌خواهم نقشه یک گنج زیبا را نشان‌تان بدهم!

خیلی از سایت‌های معمولی (مثل سایت‌های خبری و اطلاع رسانی، سایت‌های شخصی و شرکتی و …) با روشی نسبتاً ساده و با یک موتور محرکه مشترک به نام «وُردپِرِس» ایجاد شده‌اند. اگر بخواهم غیرفنی و غیرتخصصی صحبت کنم، وردپرس (wordpress)، مثل یک نرم‌افزار است که از آن برای طراحی سایت استفاده می‌کنند. و باید بگویم سایت‌هایی که با وردپرس ایجاد می‌کنند، کاملاً زیبا و حرفه‌ای هستند.

اما چرا وردپرس را پیشنهاد دادم؟ چون برای راه‌اندازی سایت با وردپرس، لازم نیست از کدهای سخت کامپیوتری، چیزی بدانید. وردپرس در چندگام و خیلی سریع، یک سایت عالی برایتان می‌سازد. کافیست کمی وقت بگذارید و کار کردن با وردپرس را یاد بگیرید.

راستی شاید بپرسید نقشه گنجش چی شد؟!

اگر شما بتوانید به کمک وردپرس، سایت راه بیندازید، علاوه بر اینکه می‌توانید برای خودتان سایت بزنید، می‌توانید برای دیگران هم همین کار را بکنید و پول خوبی کسب کنید. از گنج‌تان لذت ببرید!

برای آشنایی با وردپرس، می‌توانید همین الان دوره طراحی سایت بدون کدنویسی را ببینید:

---

۱۰ ایده دیگر برای راه‌اندازی کسب‌وکار خانگی :

۱۱- برنامه نویسی

راهکار قبلی برای کسانی بود که بدون دانش فنی می‌خواستند وارد این حوزه شوند. اما اگر برنامه‌نویسی بلد باشید، شما همه ابزارهای لازم را برای کار کردن و پول درآوردن از خانه را دارید!

سایت‌های تخصصی، نرم‌افزارهای کامپیوتری و نرم‌افزارهای موبایلی که هر روز بر تعدادشان افزوده می‌شود، محتاج توانایی شما در برنامه‌نویسی هستند.

برنامه‌نویسی از دو راه می‌تواند برای شما پولساز شود:

راه اول- نوشتن و فروش تعدادیِ برنامه‌هایی که دیگران به آنها نیاز دارند.
مثلاً اگر برنامه‌ای برای موبایل بنویسید که طرفدار داشته باشد، می‌توانید نرم‌افزار (اپلیکیشن) ِتان را در محل‌های فروش نرم‌افزار (مثل کافه‌بازار و اپل‌استور) قرار دهید و از هر فروش آنها، کسب درآمد کنید. بنابراین اگر ۵۰۰۰ اپلیکیشنِ ۵۰۰۰ تومانی بفروشید، ۲۵ میلیون تومان درمی‌آورید!

راه دوم- انجام کار برای دیگران.

مثلاً شرکتی که می‌خواهد یک نرم‌افزار برای خودش داشته باشد، به کمک شما نیازمند است.

می‌توانید برای گرفتنِ کار، از سایت‌های واسطه‌ای مثل «پونیشا» و «انجام میدم» استفاده کنید. 

۱۲- برنامه‌نویسی برای وردپرس

این ایده، ترکیب دو ایده قبلی است. مورد اولی که در موردش صحبت کردیم، راه‌اندازی سایت با وردپرس بود. اگر با وردپرس آشنا باشید، می‌دانید که بخشی از قدرتش را از افزونه‌های بیشمارش و بخشی دیگر را از قالب‌ها و پوسته‌های زیبایش می‌گیرد.  

مثلاً اگر بخواهید در سایت‌تان، یک فرم «تماس با ما» ایجاد کنید، می‌توانید از یک افزونه برای این کار استفاده کنید و یا اگر از ظاهر سایت‌تان خسته شوید، می‌توانید به سادگی یک قالب دیگر را جایگزین قبلی کنید.

اما مشکل از جایی شروع می‌شود که افزونه‌ها و پوسته‌های موجود، جوابگوی نیاز ما نباشند.

اینجاست که اگر شما کمی برنامه‌نویسی و کار کردن با وردپرس را بلد باشید، می‌توانید وارد ماجرا شوید و با انجام کارهای سفارشی، مشتری‌های فراوانِ این بازار را خوشحال کنید!

۱۳- نگهداری و بروزرسانی از سایت

این همه سایتی که هر روز ایجاد می‌شوند، نیاز به نگهداری و بروزرسانی مداوم دارند. سایت‌ها بدون مطلب، می‌میرند و این کار، در عین سادگی، کمی وقت‌گیر است. مثلاً ممکن است برای قرار دادن یک مطلب آماده در سایت، یکی دو ساعت، صرف شود. خب؛ تبریک می‌گویم! یک ایده خوب دیگر برای کار در منزل. برای پیدا کردن مشتری، باز هم می‌توانید به سایت «انجام میدم» مراجعه کنید.

۱۴- مدیریت شبکه‌های اجتماعی

سازمان‌های مختلف، علاوه بر سایت، از شبکه‌های اجتماعی هم برای ارتباط بیشتر با مخاطبانشان استفاده می‌کنند. مدیریت شبکه اجتماعی می‌تواند شامل «قراردادن مطلب جدید، پاسخ به مشتریان، جذب فالوئر و …» باشد. کار جذاب و وقت‌گیری که شرکت‌ها باید یک نیرو را برایش اختصاص دهند. بنابراین اگر شما برای حضور حرفه‌ای در این فضا علاقه و تخصص کافی داشته باشید، شرکت‌ها و سازمان‌های زیادی هستند که خواهان همکاری با شما هستند.

۱۵- مشاوره

اطلاعات و تجربه خوبی دارید که می‌تواند برای دیگران مفید باشد؟ چه بهتر از این؟ لطفاً همین الان کسب‌وکار خانگی خودتان را راه بیندازید!

اگر در زمینه خانواده، تربیت فرزندان، تحصیل، مسائل اداری، حقوقی، مالی، سرمایه‌گذاری، کسب‌وکار و … دانش و تجربه خوبی دارید، کافیست در جایی اعلام کنید و از کمک به دیگران، پول در بیاورید.

برای مشاوره، مخصوصاً در روزهای کرونایی، می‌توانید از بستر اینترنت و فضای مجازی استفاده کنید. بنابراین می‌توانید مشتری‌هایی از سرتاسر دنیا داشته باشید.

۱۶- فروش غیرحضوری

فروش، فقط در فروشگاه‌ها نیست و خیلی از کسب‌وکارها نیازمند افرادی هستند که بتوانند بصورت تلفنی یا اینترنتی، محصولاتشان را بفروشند.

شما می‌توانید با روشی که شرکت‌ها به شما می‌گویند و از منزل خودتان، مشتری‌یابی کنید، سفارش بگیرید و درخواست‌ها را به شرکت اصلی ارجاع دهید.

یک راه دیگر هم «همکاری در فروش» یا Affiliate Marketing است. در این روش، شما می‌توانید بدون اینکه بصورت رسمی با یک شرکت خاص کار کنید، محصولات شرکت‌های مختلف را بفروشید و از هر فروش، پورسانت بگیرید.

این روزها افراد زیادی برای فروش محصولات، با «دیجیکالا» همکاری می‌کنند. آنها محصولات مختلف را معرفی می‌کنند و در نهایت مشتری را به دیجیکالا می‌کشانند و اگر مشتری خرید کرد، سهم‌شان را از فروش برمی‌دارند.

۱۷- پشتیبانی و ارتباط با مشتریان

غیر از فروش غیرحضوری، شرکت‌ها به افرادی هم نیاز دارند که پاسخگوی تلفن‌ها و یا پیام‌های مشتریان و برطرف‌کننده نیازهای آنها باشند. اگر این پشتیبانی شامل رفع ایراد از محصولات فروخته شده باشد، معمولاً با یک آموزش و روش‌کار مشخص همراه است و به سادگی قابل یادگیری است.

این ارتباط با مشتریان، ممکن است شامل نظرسنجی از مشتریان قبلی شود. کاری که فقط نیاز به روی خوش و پرسیدن چند سوال دارد.

برای پول درآوردن از این ایده، حتی نیاز به داشتن تخصص ویژه‌ای هم ندارید!

۱۸- تعمیر

آدم فنی و دست به آچاری هستید؟ عالیه. خیلی‌ها دیگر دست به آچار نمی‌زنند و جا را برای شما باز کرده‌اند!

از راه‌اندازی کولر همسایه‌ها گرفته تا عوض‌کردن لامپ‌ها، تعمیر وسایل منزل، کارهای تاسیساتی و … تا دلتان بخواهد، وسایل خراب، مشتریان گرفتار و پول خوب در این بازار هست.

سایت‌ها و اپلیکیشن‌های واسطه زیادی هم ایجاد شده‌اند که می‌توانید در آنها ثبت‌نام کنید تا برایتان مشتری بفرستند.

ممکن است بعضی از کارهای تعمیراتی را در منزل‌تان انجام دهید و بعضی‌ها هم در منزل مشتریان. به هر حال این کار هم نیاز به کارخانه و تجهیزات زیاد و گران‌قیمت ندارد.

۱۹- طراحی گرافیک

معمولاً گرافیست‌ها، درس این کار را خوانده‌اند ولی خیلی از افراد مشغول در این حرفه، فقط از ذوق هنری‌شان به همراه کمی تخصص در کار با نرم‌افزارهایی مثل فتوشاپ بهره می‌برند.

چه کسانی به طراحان گرافیک نیاز دارند؟

همه سازمان‌ها و شرکت‌ها، و همه افرادی که از رسانه‌هایی مثل سایت و شبکه‌های اجتماعی برای ارتباط با مخاطبانشان استفاده می‌کنند.

سایت‌ها نیاز به بنرهای گرافیکی دارند. اگر بخواهیم از بنرهای تبلیغاتی استفاده کنیم، نیازمند طراحی گرافیک هستیم؛ برای نوشتن مطلب جدیدی در سایت، نیاز به چند تصویر خوب داریم. همینطور وقتی می‌خواهیم مطلب جدیدی را در اینستاگرامِ شرکت، پُست کنیم.

بنابراین تا دلتان بخواهد، این کار طرفدار دارد. کافی‌است در کنار هنر و تخصص‌تان، نظم شخصی هم داشته باشید تا پول خوبی به دست بیاورید.

۲۰- دستیار و کمک‌حال !

این روزها سر همه افراد انقدر شلوغ است که به خیلی از کارهایشان نمی‌رسند. بنابراین اگر کسی پیدا شود که در انجام کارهایشان به آنها کمک کند، حتماً قدردان او خواهند بود.

اما صبر کنید. چرا شما آن فرشته نجات نباشید؟!

اجازه بدهید جای دوری نرویم و از خودم بگویم: من به‌عنوان یک نمونه از افراد پرمشغله، نمی‌رسم که خریدهای خانه و یا شرکت را انجام دهم. نیاز به کسی دارم تا گاهی از فرزندم مراقبت کند. نیاز به فردی دارم تا کارهای اداری‌ام را به او بسپارم.  اگر بخواهم وسیله‌ای (مثل خودرو) را بخرم یا بفروشم، نیاز به کسی دارم که کارهایش را انجام دهد. اگر کسی لباس‌هایم را به اتوشویی ببرد و اتوشده، تحویلم دهد، چقدر عالی می‌شود. و اگر کسی برای خرید لباس، کمکم کند، بسیار خوشحال خواهم شد و …

آموزش ماهیگیری، به جای ماهی دادن:

ما در این مطلب چند ماهی خوشمزه را نشان‌تان دادیم ولی بهتر است خودتان ماهیگیری یاد بگیرید.

می‌دانید این ایده‌ها از کجا آمده‌اند؟ از نیازها و مشکلات روزمره ما و افراد دیگر.

برای پیدا کردن ایده‌های درآمدزا، کافیست نگاهی به خودمان و اطرافیان‌مان بیندازیم و ببینیم:

• چه نیازهایی را می‌توانیم شناسایی کنیم؟
• ما کدام‌یک از این نیازها را می‌توانیم برطرف کنیم؟
• مردم بابت کدام‌یک از راه‌حل‌های ما حاضرند پول بپردازند؟

تبریک می‌گویم. شما ماهیگیری را هم یاد گرفتید!

حالا باید کمی نگاهتان را عوض کنید و مهارت‌هایتان را هم تقویت کنید.

خبر خوب برای علاقمندان به راه‌اندازی کسب‌وکار خانگی

در دوره آچار فرانسه بازاریابی اینترنتی ، خیلی از مهارت‌های لازم را آموزش داده‌ایم. یک نگاهی بیندازید.. شاید شما هم به زودی کسب‌وکار خانگی خودتان را ایجاد کردید.

نویسنده: شاهین شاکری
مشاور کسب‌وکار | مدیر باشگاه مدیران ایران
shakeri@modiriran.ir

منبع: مجله موفقیت – شماره‌های مرداد و مهر ۱۳۹۹