نظریه شخصیت و سازمان (Personality and Organization Theory)چیست ؟

نظریه شخصیت و سازمان از جمله رهیافت های منابع انسانی به مدیریت است. مجموعه آثار کریس آرجریس نمایانگر آن است که وی همانند مزلو و مک گریگور بر این باور بودند که انسان یک کل منسجم و نظام یافته است.

آرجریس در کتاب خود با نام ” شخصیت و سازمان ” ضمن مقایسه فعالیت های مدیریتی در سازمان های سلسله مراتبی و سنتی، با نیاز ها و توانایی های افراد بالغ، چنین نتیجه گیری می کند که برخی از اقدامات و فعالیت هایی که بویژه تحت تأثیر رهیافت های سنتی مدیریت انجام می پذیرند، با شخصیت افراد بالغ ناسازگارند.

برای مثال اصل تخصص گرایی در مدیریت علمی بر این فرض استوار است که هر چه کارها به نحو بهتری تعریف شوند، افراد به طور کاراتری آن ها را انجام خواهند داد.

به نظر آرجریس این عمل ممکن است مانع خود شکوفایی افراد در محیط کار شود. همچنین می توان به نظریه وبر در مورد بوروکراسی اشاره کرد که بر اساس آن باید سلسله مراتب اختیارات روشن باشد و مدیران سطوح بالاتر، افراد سطوح پایین تر را هدایت و کنترل کنند.

آرجریس معتقد بود که احتمال دارد این روال به وابسطه شدن افراد به مسئولان خود و انفعالی شدن رفتار آن ها بیانجامد؛ تا حدی که کارکنان ممکن است احساس کنند که کمترین کنترلی به محیط کاری خود ندارند.

در یک مثال دیگر به اصل وحدت مدیریت فایول اشاره می شود که بر مبنای آن، هنگامی که کار افراد در سازمان برنامه ریزی شده باشد و به وسیله یک سرپرست هدایت شود، کارآیی آنان افزایش خواهد یافت. در حالی که آرجریس بر این باور بود که ممکن است رعایت اصل وحدت مدیریت، زمینه عدم موفقیت روانی افراد را فراهم آورد، زیرا از لحاظ روانشناختی، موفقیت زمانی حاصل می شود که افراد خودشان هدف گذاری کنند و به اهداف مذکور دست یابند.

آرجریس نیز همانند مک گریگور معتقد بود که اگر نگرش مدیران به کارکنان خود مثبت باشد، آنان را مسئولیت پذیر و قابل اعتماد می دانند و در چنین حالتی بهره وری کارکنان نیز افزایش می یابد. به همین دلیل بر ضرورت توسعه مسئولیت های شغلی، افزایش تنوع کاری، استفاده از سبک های مشارکتی و بهبود روابط انسانی تأکید می کرد.

طبق نظر آرجریس بروز مسائلی نظیر غیبت، ترک خدمت و از خود بیگانگی در میان کارکنان، نشانه وجود ناسازگاری میان شخصیت کارکنان بالغ با اقدام ها و فعالیت های مدیریتی سازمان است.