ویژگیهای رفتاری سازمان سالم

درمفهوم یک سازمان سالم می توان تمامی ویژگیهای منحصر بفردی که ازیک سازمان ایده آل درنظرمی باشد را جستجو کرد .جایگاه رفتارهای شغلی درچنین سازمانی بسیارحائزاهمیت است . سازمانی که درآن جو سلامت اداری رایج است ویژگیهای رفتاری خاصی رامنعکس می کند .

ساعتچی براساس ویژگیهایی که مایلز بنیس سرجیووانی پارسونز برای سازمانهای سالم قائلند ویژگیهای سازمان سالم را به شرح زیربیان می کند :

۱-کارکنان نسبت به سازمان احساس تعلق می کنند وعلاقمند به اعلام نظرات خوددرمورد مشکل هستند زیرا نسبت به حل آنها باخوش بینی اقدام می شود

۲– تشریک مساعی به صورت آزاد وداوطلبانه صورت می گیرد .کارکنان آماده برای کمک وهمکاری سازنده درجهت نیل به اهداف هستند ودراین راستا تلاش زیادی می کنند;

۳-هرگاه بحرانی موسسه راتهدیدکند برای رفع آن با یکدیگر متحد شده وخود را موظف به رفع بحران می دانند

۴– کارکنان یکدیگر رابه عنوان یک فرد مستعد وتوانا برای یادگیری وتوسعه می بینند

۵- انتقاد گروهی درارتباط باپیشرفت کاربه طور عادی انجام می گیرد صداقت دررفتار کاملاً مشهود است وکارکنان نسبت به یکدیگر احساس احترام وتعلق دارند وخود را تنها حس نمی کنند ;

۶- کارکنان کاملاً متحرک هستند براساس انتخاب وعلاقه درفعالیتها مشارکت می کنند وحضور درموسسه برایشان مهم ولذت بخش است

زمانی که ویژگیهای رفتاری یک سازمان سالم مورد بررسی قرارمی گیرد مهم ترین مساله ایی که به صورت بارزی درزمینه رفتاری ازکارکنان مشاهده می شود احساس تعلق خاطرودلبستگی به کاروسازمان می باشد.درسازمانهای سالم دیدگاه کارکنان به اجرای وظایف شغلی خود تنها یک نگرش بوروکراتیک نسبت به کارنمی باشد بلکه کارکنان وظایف ومسئولیتهای خود رافراتر ازساختار وسلسله مراتب سازمان می پندارند.وجود چنین خصیصه ای موجب می گردد تا کارکنان دیگرپاداشها ومزایای مادی راملاکی برای توسعه خود نپندارندبلکه اجرای وظایف شغلی راراهی برای توسعه فردی وسازمانی درنظرگیرند.توجه اصلی کارکنان درسازمانهای سالم رشد سازمان بوده ولذا درپرتو چنین تفکری از حضوردرسازمان واجرای وظایف خود لذت می برند . لذا برای اجرای وظایف شغلی خود حتی درسطحی که شاید فراتراز حد وظایف تعریف شده برای آنها باشد نیزبدون هرگونه انتظاری برای پاداش پیش می روند.

تحرک درکار احساس تعلق واحترام توسعه فردی برای رشد سازمان اتحاد میان کارکنان مشارکت فراگیردرسازمان ازدیگر ویژگیهای رفتاری سازمانی می باشد که استقرار سلامت اداری دربخشهای مختلف خود را دنبال کرده است .

کارکنانی که بعنوان شهروند خوب سازمانی شناخته می شوند

رفتارهایی همچون رفتارهای زیر را ازخود بروز می دهند:

*بیان عبارات سازنده درخصوص سازمان وگروههای سازمانی

* اجتناب ازتعارض غیرضروری

* کمک به دیگران درگروههای سازمانی

* داوطلب انجام فعالیتهای بیشتر

*جدیت دراحترام به قوانین ومقررات سازمانی

* رفتارمودبانه وباوقار درمواجهه بامزاحمتهاوسوءاستفاده هاوهمچنین شرایط کاری سخت وطاقت فرسا

یکی ازپیامدهای آشکارومهم سلامت اداری سطح بالای رضایتمندی کارکنان درسازمان می باشد . سازمان سالم جایی است که درآن کارکنان ازاجرای وظایف خود احساس رضایت می کنند وهمین رضایت شغلی منجر به افزایش کارایی آنان می شود یک سری ازتحقیقات بین رضایتمندی کارکنان ورفتارشهروندی ارتباط مثبتی راقائل هستند .دریک تحقیق مشابه نشان داده شده است که رفتارهای شهروندی بارضایت شغلی کارکنان سطح انصافی که درسازمان توسط کارکنان درک می شود تعهد سازمانی ومیزان حمایت رهبران ارتباط مثبتی دارد

طبق نظررابینز(۲۰۰۱) بین رضایتمندی کارکنان ورفتارشهروندی سازمانی ارتباط متوسطی وجوددارد.اما هنگامی که دربررسی این ارتباط نقش انصاف رادرنظرنمی گیریم نمی توان هیچ گونه ارتباطی رابین رفتار شهروندی با رضایتمندی کارکنان بدست آورد. به طورکلی می توان گفت که رضایت شغلی کارکنان بوسیله مفاهیمی همچون رفتارهارویه های سازمانی وسطح انصاف درنتایج وپیامدهای سازمان تفسیرمی شود .اگرپرسنل سازمان احساس کنندکه رویه های سازمانی ویاسیاستهای پرداخت حقوق منصفانه نیست سطح رضایتمندی شغلی آنها بسیارضعیف خواهد بود .اما اگرآنها احساس کنند که رویه هاوپیامدهای سازمانی منصفانه است اعتماد آنها به سازمان افزایش می یابد وباافزایش اعتماد اشتیاق بیشتری برای نمایان کردن رفتارهای داوطلبانه فراتر ازالزامات رسمی شغل ازخودبروز می دهند ازاینرو نقش انصاف درسازمان ومتعاقب آن میزان اعتمادی که کارکنان نسبت به سازمان پیدا می کنند دربروز رفتارهای شهروندی ازسوی آنها تاثیربسزایی دارد .

بابررسی ویژگیهای رفتاری سازمان سالم باخصوصیات رفتارشهروندی اشتراکات بسیاری مشاهده می شود به بیان دیگررفتارشهروندی درحقیقت همان رفتاری است که ازکارکنان یک سازمان سالم انتظارمی رود .درحقیقت باتوسعه شاخصه های رفتاری درسازمان وگرایش هرچه بیشترسازمان به سمت سلامت اداری الگوهای رفتاری که ازکارکنان مشاهده می شود همان خصوصیاتی است که برای رفتار شهروندی تعریف شده است .

منبع: مدیران ایران