پروفسور محمود ساعتچي، چهره ماندگار روانشناسي ايران

دكتر محمود ساعتچي مترجم و سرويراستار (علمي) كتاب مرجع "زمينه روان‌شناسي اتكينسون و هيلگارد" از سال 1384 در انتشار ويراست 14 و 15 اين كتاب با انتشارات گپ همكاري مفيد و موثري داشته‌است.
   محمود ساعتچی که متولد سال 1320 در همدان است در سال 1344 و پس از گذراندن شرایط سخت اقتصادی موفق به اخذ درجه لیسانس در رشته علوم اجتماعی از دانشگاه تهران شد. وی در این سال‌ها افتخار آشنایی با افرادی چون مرحوم «دکتر علی‌اکبر سیاسی» را داشت که از بنیانگذاران روان‌شناسی در ایران است. طی سال‌های 1344 تا 1345 بخشی از دوره خدمت نظام وظیفه را در دانشكده پیاده شیراز و بخش دیگر را به عنوان افسر نیروی هوایی در قسمت تستینگ آن نیرو در تهران طی كرد. در سال 1346 به عنوان كمك‌كارشناس به استخدام سازمان اموراداری و استخدامی كشور درآمد و پس از چندی به سمت معاونت قسمت آزمون‌سازی اداره كل آزمایش و انتخاب آن سازمان، منصوب شد.

ساعتچی درباره آن روزها مي‌گويد: در آن زمان، ضمن بهره‌گیری از تجارب حاصل از اجرای جلسات گوناگون و متعدد مصاحبه استخدامی انفرادی و گروهی‌، در سال 1347 نخستين كتاب مصاحبه استخدامی را به زبان فارسی را به چاپ رساندم. از سال 1348 با تدریس درس روان‌شناسی عمومی در ‌مدرسه عالی ادبیات و زبان‌های خارجی، كار تدریس در دانشگاه را آغاز كردم و در همین دوره نیز شروع به ترجمه و اقتباس كتاب «اصول روان‌شناسی» اثر نرمان مان کردم. این كتاب درسال 1353 در دوجلد كامل انتشار یافت و به صورت یكی از معتبرترین و پرفروش‌ترین كتاب‌های مرجع روان‌شناسی در تاریخ ایران درآمد.

  وی درسال 1353 دوره دكترای روان‌شناسی را در دانشگاه «اله‌آباد» هند به اتمام رساند و به عنوان عضو هیأت علمی به مركزآموزش مدیریت دولتی منتقل شد. در این مركز، ضمن عضویت در هیأت علمی  به ترتیب ریاست قسمت انتشارات و ترجمه، مدیریت امور مطالعات و پژوهش، سرپرستی گروه مدیریت آموزش و در سال 1358 نیز سرپرستی موقت مركز آموزش مدیریت دولتی را عهده‌دار شد که اوایل انقلاب منحل شد.

این روان‌شناس در سال1357، به دعوت سازمان ملل برای بازدید از مراكزآموزش مدیریت در انگلستان و مشاركت در برگزاری دوره‌های آموزشی یک ماهه برای مدیران ارشد سازمان‌های پیشرفته جهان، به كالج هِنلی در انگلستان عزیمت كرد و با وجود پیشنهاد مزایای عالی برای استخدام در این کالج به علت وقوع انقلاب به وطن بازگشت.

بازگشت به وطن

در سال 1358 به عنوان عضو افتخاری كمیسیون ملی یونسكو در ایران انتخاب شد و ضمن همكاری در برگزاری سال جهانی كودك، به ایراد سخنرانی‌های هفتگی و ماهانه رادیویی برای خانواده‌ها پرداخت. درسال 1359 اولین دفتر مشاوره روان‌شناسی در ایران را تأسیس كرد؛ درسال 1360به مجتمع دانشگاهی علوم اداری و بازرگانی، بعدها به گروه روان‌شناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبایی و در سال 1378 نیز به گروه مدیریت دولتی آن دانشگاه منتقل و عهده‌دار تدریس دروسی مانند روان‌شناسی كار، روانشناسی صنعتی و توسعه سازمان شد.

تدوین نخستين نظریه علوم انسانی در کشور

این چهره ماندگار از سال 1353 تاكنون بیش از1450همایش یا كارگاه آموزشی را در زمینه‌های گوناگون روان‌شناسی بهره‌وری، روان‌شناسی كار و روان‌شناسی كاربردی برای 45 هزار مدیر در تهران و شهرهای مختلف كشور برگزار كرده است. در این كارگاه‌های آموزشی وی توانسته است امكان آشنایی هزاران مدیر و كارشناس شاغل در سازمان‌های تولیدی، خدماتی‌‌، آموزشی، درمانی، نظامی، پژوهشی و نظایر آن را در بخش‌های دولتی و خصوصی، با ابعاد گوناگون كاربردهای مفاهیم اساسی روان‌شناسی در كار، سازمان و مدیریت و به ویژه با روان‌شناسی بهره‌وری فراهم آورد.

  وی درباره تدوین نظریه‌اش مي‌گويد: 16 سال پیش با برگزاری این کلاس‌ها در طی 22 سال توانستم مدل‌واره‌ای را به دست بیاورم که دلیل کاهش بهره‌وری در ایران چیست و همین باعث تدوین «نظریه چندعملی بهره‌وری» شد. این نظریه من را به عنوان نخستين نظریه‌پرداز علوم انسانی در تاریخ ایران معرفی کرد و عنوان پروفسور به من داده شد.

انتشار 30 کتاب و 135 مقاله علمی

از این روانشناس همدانی تاکنون 30 کتاب به چاپ رسیده است و 3 کتاب نیز در دست چاپ است. کتاب واژه‌نامه روان‌شناسی در ماه‌های اخیر چاپ شده و کتاب فرهنگ روان‌شناسی نیز آماده چاپ است. همچنین از محمود ساعتچی بیش از 135 مقاله علمی روان‌شناختی، جامعه‌شناختی، پژوهشی و انتقادی در فصلنامه‌ها، ماهنامه‌ها، مجلات هفتگی و روزنامه‌ها به چاپ رسیده است.