فرانچایز چیست؟

مدل بیزنس فرانچایز چیست؟

حتما شما هم نام رستوران های زنجیره ای بلندآوازه ای همچون مکدونالد و برگرکینگ و کافه هایی همچون استارباکس به گوشتان خورده است. چگونه مکدونالد توانسته است تعداد بسیار زیادی شعبه را در اختیار خود بگیرند؟ مدل همکاری مکدونالد با شعبه هایش به چه صورت است؟ مدل بیزنس فرانچایز چیست و چگونه برای همکاری شرکت ها استفاده می شود؟

تعریف مدل فرانچایز

یک رابطه مدت دار و بلندمدت که فرنچایز دهنده حق بهره مندی از لیسانس و برند خود را به فرنچایز گیرنده می دهد و در زمینه سازمان دهی، آموزش، تامین مواد، بازاریابی و مدیریت به فرنچایز گیرنده کمک میکند و در ازای آن مبلغی از درآمد فرنچایز گیرنده را در اختیار می گیرد. فرنچایز یک مدل از همکاری در کسب و کار است که برای عرضه یک محصول یا خدمت به کار می رود.

کسب و کارهای کوچک و فرانچایز

اگر خرید یک کسب و کار موجود برای شما منطقی به نظر نمی رسد و از راه اندازی یک کسب و کار جدید هراس دارید (به خاطر احتمال بالای شکست) پس بهتر است مدل فرانچایز را مد نظر قرار دهید. در مدل فرانچایز، فرانچایز گیرنده ابتدا یک مبلغ اولیه پرداخت می کند (به خاطر التزام به کار) و در ازای فروش خود نیز مقداری از درآمد را به  گیرنده می دهد. در ازای آن اجازه استفاده از حق علامت تجاری فرانچایز دهنده، حمایت مداوم از طرف فرانچایز دهنده، حق فروش محصولات فرانچایز دهنده و استفاده از فرآیندهای سازمانی آن و آموزش های آن را به دست می آورد.

علاوه بر استفاده از یک برند پایدار و ثابت شده، فرانچایز گیرنده از مزایای دیگری نیز برخوردار می شود. عموما استارت آپ ها و کسب و کار های نوپا به علت ناآشنا بودن با فرآیندهای اجرایی و مدل های مدیریتی در سالهای اول اشتباهات زیادی مرتکب می شوند و به همین دلیل احتمال زیادی برای شکست دارند. اما فرانچایز گیرنده می تواند از روش های موفق اجرایی و مدیریتی فرانچایز دهنده (که در طول زمان اصلاح شده و امتحان خود را پس داده اند) استفاده کنند و در دام اشتباهات خود نیفتند.

قدرت دسته جمعی

وقتی تعداد زیادی کسب و کار کوچک تحت یک فرنچایز عمل می کنند از مزایای کار جمعی بهره مند می شوند. قدرت بالاتر در خرید و چانه زنی از موضع بالا (به علت تعداد بالای مصرف کنندگان) می تواند به آنها کمک کند. به علت درآمدهایی که در اختیار فرنچایز دهنده داده می شود، می توان در مقیاس وسیع تری تبلیغات کردو با قدرت بیشتری در زمینه برندسازی عمل کرد. در مدل فرنچایز شرکت های تحت حمایت دیگر نیازی به وقت گذاشتن و هزینه کردن برای برندسازی و تبلیغات ندارند و تمام مراحل تبلیغات توسط شرکت فرنچایز دهنده به صورت متمرکز انجام می شود.

مزایا و معایب مدل فرنچایز

برای بررسی مزایا و معایب باید از دید فرنچایز دهنده و فرانچایز گیرنده به مسئله نگاه کرد:

مزایا برای فرانچایز گیرنده

استفاده از یک برند شناخته شده و عدم نیاز به ساختن برند از ابتدا

استفاده از فرآیندهای مدیریتی مشخص و موفق

ریسک شکست کمتر:

به علت استفاده از نشان معتبر و حمایت از طرف فرانچایز دهنده ریسک شکست کمتر است.

شانس بیشتر برای گرفتن وام و اعتبار مالی:

تامین کنندگان سرمایه راحتتر به یک عضو زنجیره ای از یک فرنچایز می کنند تا اینکه بخواهند به یک کسب و کار نوپا اعتماد کنند. (به دلیل ریسک شکست کمتر)

حمایت از طرف شرکت فرنچایز دهنده:

شما مطمئن هستید که در روزهای سخت از حمایت اجرایی و عملیاتی یک نهاد بزرگتر

مزایا برای فرنچایز دهنده

توسعه کم هزینه:

در صورتی که فرنچایز دهنده بخواهد خودش به توسعه شعب اقدام کند باید هزینه سرمایه ای زیادی را متحمل شود که به راحتی نمی توان این حجم سرمایه را تامین کرد.

دسترسی به پول بیشتر برای تبلیغات:

شما از زیرمجموعه های خود مقداری هزینه برای تبلیغات دریافت می کنید و می توانید به راحتی به تبلیغات بپردازید.

معایب برای فرنچایز گیرنده

هزینه های بالا:

شما باید ابتدا وجهی به فرانچایز دهنده بپردازید؛ سپس باید به ازای هر فروش نیز درصدی را به فرانچایز گیرنده بدهید. همین امر باعث کاهش درآمد شما می شود. فرانچایز گیرنده به درآمد خالص شما کاری ندارد، همان ابتدا از فروش شما درآمد خود را بر میدارد.

شما کار را به روش دیگران انجام می دهید:

شما کار را باید به دستور و استانداردهای دیگران انجام دهید؛ خودتان حق کمترین دخالتی را هم ندارید. حتی در برخی موارد حق تغییر ظاهر مغازه خود را هم ندارید. اگر در برخی از قراردادهای فرانچایز ذکر شده باشد شما به خاطر تخطی از قوانین و استاندارد شدیدا جریمه می شوید. پس اگر دوست دارید کسب و کار خود را خودتان با استفاده از خلاقیت خودتان مدیریت کنید مدل فرانچایز چندان برای شما جذاب نخواهد بود.

کار سخت و زیاد:

در مدل فرانچایز شما باید به سختی کار کنید، به خاطر درصد بالای حق امتیاز فرانچایز دهنده شما باید فروش زیادی داشته باشید. پس باید ساعات بسیاری کار کنید و هزینه ها را کم کنید.

کنترلی روی کار خود ندارید:

شما در مدل فرانچایز روی کار خود و روش های آن و محصولات و امکانات آن و طراحی آن هیچ دخالتی ندارید. ممکن است اشتباهات مدیریتی از طرف فرانچایز دهنده، طراحی بد محصول و کیفیت پایین آن و یا هر نقص دیگری از طرف مدیریت شما را نیز به ورطه نابودی بکشد, بی آن که شما تقصیری داشته باشید.

اشتباه یک عضو فرنچایز بالاخص مدیریت، تمام اعضا را به اعماق دره می فرستد.

معایب برای فرنچایز دهنده

مدیریت سخت تر:

شما مدیران فرنچایز ها را استخدام نکرده اید؛ با آنها قرارداد دارید، پس نمی توانید به راحتی آنها را مدیریت کنید؛ تغییرات سخت تر و زمان بر تر خواهد بود

سخت تر شدن نوآوری:

اگر بخواهید یک محصول جدید، یک روش جدید یا یک فرآیند جدید را امتحان کنید تا زمانی که بخواهید همه زیردستان خود را با روش جدید آشنا کنید زمان زیادی طول می کشد. به همین دلیل نوآوری سخت تر و کندتر می شود.

ترجمه و تلخیص از :
franchise.org

entrepreneur.com

دانلود رایگان سمینار فرانچایز

 بخش اول

بخش دوم

بخش سوم