آیا ارزش اسنپ ۱۳۰۰ میلیارد تومان است؟

ارزش اسنپ :

ارزشگذاری برندها نه فقط برای صاحبان آنها که برای افراد دیگر جامعه هم همیشه جالبت و جذاب است . اما این ارزش گذاریها چطور انجام می شود .

آیا ارزش اسنپ ۱۳۰۰ میلیارد تومان است؟

پرده ۱: در تیرماه ۹۳ برای نخستین بار پای سه شرکت نوپای (استارت‌آپ) ایرانی در نشریه معتبر «اکونومیست»‌ باز شد. این نشریه از «گزارش جهانی نوپاها» (Startup World Report) به منظور بررسی وضعیت نوپاها در ۵۰ کشور استفاده کرده بود. TechCrunch نیز همین خبر را بازنشر کرد تا نورافکن‌های جامعه ایرانی و فعالان اقتصادی بر این شرکت‌ها افکنده شود. در این گزارش «دیجی‌کالا» معادل ۱۵۰ م.د. (میلیون دلار) به عنوان پرارزش‌ترین شرکت ایرانی ارزیابی شده بود.
به این ترتیب بود که ارزش‌گذاری شرکت‌های نوپا برای جامعه‌ی ایرانی جذاب شد. اگرچه اطلاعات این گزارش توسط محسن ملایری در اختیار گزارش اصلی قرار گرفته بود و به دلیل ارتباط وی با دیجی‌کالا بسیاری در درستی این ارزش‌گذاری تشکیک وارد کردند؛ اما این نخستین باری بود که ارزش یک شرکت نوپا مورد توجه قرار گرفت.

پرده ۲: در ۱۱ آذرماه ۹۶ سایت دیجیاتو در مقاله‌ای مدعی شد که ارزش دیجی‌کالا به ۵۰۰ م.د. رسیده است. یعنی به فرض صحت ارزش‌گذاری سال ۹۳؛ در عرض ۳ سال ارزش این شرکت از مرز ۳ برابر شدن گذشته است یا رشد سالیانه‌ی ۵۰٪!

پرده ۳: در ۱۹ آذرماه ۹۶ «دیجی‌کالا مگ» ادعا کرده است که «ارزش دیجی‌کالا از مرز یک میلیارد دلار عبور می‌کند». یعنی رشد حدود ۱۰۰٪ در ۳ سال گذشته!

پرده ۴: «جواد الهی» بر اساس روش نسبت P/E ادعا کرده است که ارزش دیجی‌کالا ۱۱۰۰ میلیارد تومان (یعنی کمتر از ۳۰۰ میلیون دلار) است و مطابق با همین استدلال ارزش اسنپ ۱۳۰۰ میلیارد تومان است. روشی که در روزنامه اعتماد نیز در گزارشی بر اساس آن ۱۰ شرکت نوپا ارزش‌گذاری شده‌اند.

🗓واقعیت: دو ادعا در خصوص ارزش دیجی‌کالا بیش از حد متفاوت هستند. ادعای ارزش ۳۰۰ میلیون دلاری و ۱۰۰۰ میلیون دلاری تفاوت بسیار بزرگی دارند.

📈ارزش‌گذاری نوپاها

برای اینکه متوجه شویم ارزش اسنپ یا سایر استارت آپ ها چگونه تعیین می شود مطلب زیر می تواند شروع خوبی باشد :

ارزش‌گذاری شرکت‌های نوپا (استارت‌آپی) یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در رشد شرکت‌ها و حتی سیاست‌گذاری در خصوص این شرکت‌ها است. زمانی که شرکت در مرحله «ارتقاء سرمایه» یا Fundraising قرار می‌گیرد، نخستین پرسش هر سرمایه‌گذاری آن است که ارزش شرکت چقدر است؟ به همین دلیل گروه‌ها یا شرکت‌های ارزش‌گذاری یکی از بازیگران اصلی و البته پنهانی در رشد نوپاها و اکوسیستم نوآوری هستند.
ارزش‌گذاری شرکت‌های نوپا به یک دلیل عمده با ارزش‌گذاری شرکت‌های بالغ متفاوت است: شرکت‌های نوپا «در حال رشد» هستند و ارزش آن‌ها صرفا ناشی از ارزش حاصل از محصولات و کالاهای آن‌ها نیست؛ بلکه بخشی از ارزش آن‌ها ناشی از رشد دارایی غیرمشهود، برند، دارایی فکری، فناوری‌ها و نوآوری‌های آن شرکت است. به همین دلیل است که استفاده از روش‌های سنتی ارزش‌گذاری که متناسب با وضعیت شرکت‌ها و صنایع بالغ است؛ اساسا پراشتباه خواهد بود.

📈روش نسبت P/E و کاربرد آن در ارزش‌گذاری
نسبتP/E نسبت قیمت سهم (Price) به سود هر سهم (Earning per share) است. به این ترتیب برای محاسبه P/E قیمت روز سهام یک شرکت به سود هر سهم آن (در همان روز) تقسیم می‌شود. به عبارت دیگر نسبت P/E بیان می‌کند که «سرمایه‌گذاران به ازایِ هر ریال سود یک شرکت، حاضرند چند ریال پرداخت نمایند؟»

دقت نمایند که در این روش محاسبه تنها تمایل سرمایه‌گذار به سود درنظر گرفته شده است، و نه رشد شرکت به دلیل رشد فناوری یا برند یا ارزش افزوده ناشی از سایر دارایی‌ها. به همین دلیل است که در ارزش‌گذاری شرکت‌های نوپا که ارزش اصلی‌شان از بابت رشد دارایی و سرمایه‌های غیرمشهود است، این روش به کلی ناکارآمد و پر از خطا است.

🗞نتیجه
ارزش‌گذاری انجام شده بر اساس روش نسبت P/E حداقل ارزش ممکن یک استارت‌آپ را نشان می‌دهد و نه ارزش واقعی آن را. به عبارت دیگر ارزش به دست آمده از این روش نشان می‌دهد، در بدترین حالت معقول و در کم‌ریسک‌ترین حالت ممکن ارزش آن شرکت چه میزان خواهد بود.

احتمالا این روش محاسبه برای خریدار استارت‌آپ بهترین روش محاسبه و برای موسسان استارت‌آپ بدترین روش محاسبه خواهد بود.

به این ترتیب آیا ارزش اسنپ ۱۳۰۰ میلیارد تومان است؟ جواب مسلما خیر خواهد بود، ارزش اسنپ مسلما بیشتر از ۱۳۰۰ میلیارد است.

منبع: کافه نوپا (با کمی تغییر) @CafeNopa |کانال تخصصی هوش سرمایه گذاری – دکتر کنعانی – هوش سرمایه گذاری @InvestQ